‘de Heilige Oorlog’

Het boek De heilige oorlog van Bunyan is minder bekend dan De Christenreis.

In dezelfde trant als in De Christenreis, namelijk in de vorm van een allegorie, beschrijft Bunyan de strijd om de stad mensenziel. Hij vergelijkt de menselijke ziel met een sterke stad, omringd door hoge muren. Slechts door vijf poorten kan mens toegang krijgen tot de stad. Koning El-Shaddaï heeft de stad gebouwd en Zijn wetten gegeven. In het centrum van de stad staat een beeld van El-Shaddaï.

Diabolos, de grote tegenstander van El-Shaddaï, weet door list en bedrog de stad in te nemen en hij trekt met een leger de stad binnen en verwoest het beeld van El-Shaddaï. Ook de wetten van El-Shaddaï worden vernietigd. Alleen de griffier Geweten weet nog een paar stukken te redden.

De nieuwe wet is Vleselijke wijsheid.

De Zoon van El-Shadaï weet echter de stad te heroveren en neemt zegenrijk Zijn intrek in de stad en kondigt een nieuwe wet af, waarin vergeving van zonden wordt toegezegd.

Er breekt een periode van vrede en rust aan in de stad. Dit blijft echter niet zo. Een zekere Vleselijke Gerustheid krijgt veel invloed. Hij krijgt zelfs meer eer dan Immanuël. Immanuël besluit om geleidelijk uit de stad te vertrekken en laat Zich uiteindelijk niet meer zien.

Als Vleselijke Gerustheid een groot feest organiseert, kan er één niet meedoen: Vreze Gods.

Hij vraagt waar Immanuël is. Ineens realiseert iedereen zich dat Hij vertrokken is. Men stuurt boden om Hem te vragen terug te komen. Diabolos probeert te verhinderen dat er steeds verzoekschriften naar Immanuël worden gestuurd en probeert de stad weer in te nemen. Dat lukt hem uiteindelijk. Maar na lange tijd is het toch Immanuël die als Koning der Ere intrek neemt in de stad Mensenziel.

Bunyan beschrijft zo in De heilige oorlog, op treffende manier, hoe de mens van God is afgevallen en hoe de Heere uiteindelijk een mens tot bekering brengt. Ook beschrijft Bunyan daarna de geestelijke strijd in het leven van Gods kinderen, als een strijd tussen Immanuël en Diabolos.

Diabolos lijkt het soms te gaan winnen, maar uiteindelijk verliest hij het van Immanuël. Zo getuigt Bunyan in dit boek ook van de volharding der heiligen, die niet zonder strijd gaat, maar waarin de uitkomst toch zeker is. Het is niet alleen een leerzaam boek, maar ook een boek dat getuigt van diep inzicht in wat er zoal omgaat in het hart van een mens. Maar ook wat er beleefd wordt in het geestelijke leven en welke geestelijke strijd Gods kinderen te voeren hebben. Hij verwoordt geestelijke zaken door personen te laten optreden die door hun naam en daden deze geestelijke zaken precies tot uitdrukking brengen.

Ds. Schreuder wil ons graag hier wat meer over vertellen.